Izvor: RTS, 01.Feb.2023, 16:51
U ivanjičkom kraju obnavlja se i čuva više od 500 spomenika krajputaša
Jedna od opština sa najviše spomenika krajputaša u Srbiji je Ivanjica. Na nekoliko lokacija ima ih više od pet stotina, a opština, Turistička organizacija i restauratori rade na njihovoj obnovi i očuvanju.
Na putu od Ivanjice ka Sjenici u selu Rokci jedan je od većih lokaliteta krajputaša. Na mestu poznatom kao Palibrčko groblje je 28 obnovljenih spomenika ratnicima iz okolnih sela. Spomenici su kenotafi, ispod njih se ne nalazi telo pokojnika. >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << Svi imaju pomen umrlom ili stradalom, poruke porodice, a poneki i naslikanog vojnika u uniformi i sa puškom.
Ovde je i grob pradede Nikole Glavinića, čija je kuća baš pored Palibrčkih krajputaša. Đorđe Glavinić preminuo je 1916. na grčkom ostrvu Vidu u Prvom svetskom ratu. Svake godine Nikola organizuje pomen na hrabre vojnike.
„Pomene na Vidovdan 28. palimo sveće, dovodimo sveštenika i tu, pravimo obred. Prvo osveštamo spomenike i posle pravimo malo ručka tu”, kaže Nikola Glavinić iz sela Rokci.
Krajputaši u ivanjičkom kraju datiraju iz vremena oslobodilačkih ustanaka i ratova tokom 19. i prvih decenija 20. veka. Njihovu istoriju, ali i građevinsku strukturu dobro poznaje Zoran Vučićević. On najviše radi na njihovoj restauraciji i konzervaciji.
„Najvažnije je prepoznati geološki materijal, odrediti stepen oštećenosti i onda pristupiti izradi projekta da dođemo do restauracije i konzervacije. Epitafi su vrlo zanimljivi na opletima. I uglavnom svugde počinju sa: ‘Putniče stani ovde, ovde je moj spomenik a telo tamo negde’. Trudimo se da ih skupimo na jedno mesto da bi napravili i na više mesta neki lapidarijum da bi pokolenja posle mogla da ih očuvaju”, kaže Zoran Vučićević, restaurator-konzervator spomenika iz Ivanjice.
Ivanjički krajputaši nekada su i pomen za dvojicu ratnika, što ih čini jedinstvenim u odnosu na druge spomenike u Srbiji. Neki su i na glavnim putevima. Poput ovih na putu od Ivanjice ka Sjenici.
„Turistička organizacija opštine Ivanjica i uz podršku lokalne samouprave svake godine se trudi da sredi određeni broj spomenika kako bismo ih sačuvali od zuba vremena i kako bismo sačuvali jedan deo istorije i sećanja na vojnike koji su ostavili život na ratištima”, kaže Janko Grbić, direktor Turističke organizacije Ivanjice.
Sačuvanih i obnovljenih krajputaša ima i u planinskim Kušićima i Bratljevu. U narednom periodu, prema rečima Zorana Vučićevića, konzerviraće se još desetak spomenika na tri lokacije.
.jpg)
