Izvor: Nezavisne Novine, 10.Avg.2018, 21:45   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Turski popis na KiM iz 15. vijeka otkriva da li su Albanci stvarno starosjedioci?

Defter za Vukovu oblast, zvanični dokument Osmanskog carstva iz 1455. godine, čiji original se nalazi u istorijskom arhivu u Istanbulu pokazuje da sredinom 15. vijeka na prostoru Kosova i Metohije nije bilo Albanaca.

Preciznije, na cijelom prostoru između Prokletija i Kopaonika bilo je samo 46 albanskih porodica. To je zvanični rezultat popisa stanovništva koji je izvršila turska vlast, a koji je, kao jedinstven dokument, sačuvan do današnjih dana.

Ovaj >> Pročitaj celu vest na sajtu Nezavisne Novine << dokument pokazuje i da li su tačne tvrdnje zvaničnika iz Prištine da su Albanci, kao starosjedioci, čak učestvovali i u Boju na Kosovu, na strani kneza Lazara Hrebeljanovića, a da junak koji je ubio turskog cara Murata, u tradiciji poznat kao Miloš Obilić, nije bio Srbin nego Albanac, prenosi portal "Espreso".

Jer, ako je 1455. godine na KiM bilo samo 46 albanskih porodica, nameće se zaključak da ih 1389. godine, kada su srpski vitezovi na Gazimestanu dočekali tursku vojsku, dakle 66 godina prije popisa, tamo nije ni bilo.

Na početku "deftera za Vukovu oblast" piše da je on sačinjen 1455. godine u "zemlji Brankovića", što je dokaz da su i šest decenija nakon što su okupirali Kosovo, a Vuka Brankovića odveli u tamnicu u Carigrad, gdje je i umro, Turci tu teritoriju nazivali po njegovom imenu. Osmanlijski popisivači su zabilježili da na KiM postoji 480 naselja, sa 12.985 kuća.

U tim kućama živjelo je ukupno 14.087 nosilaca domaćinstava, od čega su 13.696 bili odrasli muškarci, a 480 žene udovice čiji su muževi i drugi odrasli muški ukućani poginuli u stalnim ratnim sukobima. Najviše kuća 12.840 pripadalo je Srbima pravoslavcima, 75 Vlasima, 46 Albancima, 17 Bugarima, pet Grcima, dok je po jedna kuća pripadala Jevrejima i katolicima.

Srbi su živjeli i bili većina stanovništva u svih 480 naselja između Prokletija i Šar planine na jugu i padina Kopaonika na sjeveru. Vlaška domaćinstva, njih 75, bila su prisutna u 34, dok je prisustvo Albanaca zabilježeno u svega 23 sela. Kada se pogleda ukupan broj albanskih domaćinstava, ispada da su u ta 23 sela u prosjeku živjela po dva albanska domaćinstva. Sedamnaest bugarskih domaćinstava bilo je "raspoređeno" u deset sela. Pet grčkih domaćinstava živjelo je u Laušu i Vučitrnu, u kojem je evidentirano prisustvo po jedne jevrejske i katoličke porodice.

Od prezimena koja su popisivači zapisali, 95,88 bila su srpskog porijekla, 1,98 romanskog, 1,56 odsto neutvrđenog, 0,26 odsto albanskog i 0,25 odsto grčkog porijekla.

Zabilježeno je da neki odrasli muškarci nemaju svoje kuće, i oni su evidentirani kao "siromasi". Osim imena naselja, koja su sva srpska, Turci su bilježili i nazive ostalih toponima. U dokumentu koji ima 480 strana nema nijednog naziva naselja, brda, rijeke ili planine sa albanskim imenom.

"Defter za Vukovu oblast" je veličine 30 x 12 centimetara, uvezan je u kožni povez i predstavlja jednu cjelinu bez ikakvih interpolacija. Obuhvata 240 folija, odnosno 480 stranica. Pisan je na belom papiru crnim mastilom, i to veoma lijepim rukopisom.

U defteru su zapisana i imena tadašnjih stanovnika Kosova Polja i okolnih krajeva. Najpopularnija muška imena na KiM 1455. godine su bila Radislav, Bogdan, Radica, Stjepan i Nikola, zatim Rajko, Miloš, Radoslav, Bogoje, Doroslav, Bogdan, Priboje i Milovan, dok su ženska bila Olivera, Radislava, Stojislava, Jelena, Stanislava, Vladislava i Vukosava.

Za pet vijekova turske okupacije, situacija se dramatično promijenila. Osmanlijski okupator je stalnim terorom podstrekivao prelazak srpskog stanovništva na islam i njegovo arbanašenje, a u posljednja dva vijeka naseljavanje Albanaca iz Albanije. Ipak, najdramatičnije promjene strukture stanovništva dogodile su se u dvadesetom vijeku. U Drugom svjetskom ratu, bježeći od albanskog terora, oko 200.000 Srba pobjeglo je u "užu" Srbiju. Poslije rata, komunistička vlast je većini njih zabranila povratak u zavičaj, piše "Sputnjik".

Proces svođenja Srba na apsolutnu manjinu završen je 1999. godine, nakon bombardovanja NATO, kada je južna srpska pokrajina predata na upravu NATO i UN. Za samo nekoliko mjeseci više od 200.000 Srba iz Prištine i drugih dijelova KiM protjerano je u tzv. užu Srbiju.

Prema posljednjem popisu stanovništva na teritoriji Kosova i Metohije, koji je sproveden početkom aprila 2011. godine, tamo je živjelo 1,7 miliona ljudi. Ovaj broj uglavnom obuhvata Albance, pošto popis nije sproveden u četiri opštine na sjeveru pokrajine, a i najveći dio Srba južno od Ibra ga je bojkotovao.

U biračkim spiskovima Republike Srbije vodi se oko 116.000 stanovnika Kosova i Metohije srpske nacionalnosti koji imaju pravo glasa. U ovaj broj je uračunato i oko 9.000 Goranaca, koji su primili islam, ali smatraju da pripadaju srpskom etničkom stablu.

Da Albanaca nije bilo ne samo na Kosovu i Metohiji već ni u sjevernoj Albaniji svjedoči i Dečanska hrisovulja iz 1330. godine, koja sadrži detaljan spisak domaćinstava koja su popisana u Metohiji i današnjoj sjevernoj Albaniji, na metohu manastira Visoki Dečani.

Iz hrisovulje saznajemo na manastirskoj zemlji s obje strane Prokletija ima 89 sela, 86 srpskih i tri albanska. Od 2.166 zemljoradničkih gazdinstava i 2.666 stočarskih samo su 44 bila albanska.

(Sputnjik)
Pogledaj vesti o: Autonomna pokrajina Kosovo i Metohija

Nastavak na Nezavisne Novine...