Izvor: Blic, 10.Nov.2017, 15:34   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Duboko u Zemlji, ispod DEBELOG LEDA, krije se neverovatno VRELA OBLAST

Vruć region ispod površine Zemlje, koji proizvodi toplinu skoro koliko i supervulkan ispod američkog Nacionalnog parka Jeloustoun, izgleda da odozdo topi deo Zapadnog Antarktika, piše američka svemirska agencija NASA na svom sajtu.

Duboko ispod Zemlje Meri Berd, dela Zapadnog Antarktika postoji vruć region, takozvane plume, usled čega čega ispod ledenog pokrivača dolazi do topljenja i stvaranja jezera i reka.

Iako ovaj izvor toplote nije ni nova ni rastuća pretnja >> Pročitaj celu vest na sajtu Blic << ledenog pokrivaču Zapadnog Antarktika, njegovo postojanje može objasniti zašto se pokrivač danas toliko nestabilan i zašto se urušio toliko brzo na kraju poslednjeg Ledenog doba, pre 11.000 godina, , navode naučnici NASA-e.

Plume nastaju podizanjem vrelog materijala iz Zemljine unutrašnjosti. Jednom kad prođu kroz omotač, šire se ispod kore, obezbeđujući magmu za vulkanske erupcije. Područja iznad pluma zovu se “vruće tačke”.

Naučnici su još pre 30 godina tvrdili da toplota od plume ispod Zemlje Meri Berd može objasniti vulkansku aktivnost u region i topografiju. Međutim, nije bilo dokaza koji bi podržali ideju da ispod ledene kape postoji izvor toplote.

Autorka nove studije Helen Serusi iz NASA-ine Laboratorije za mlazni pogon (JPL) u Kaliforniji i njene kolege analizirali su najproučenije plume na Zemlji – vruće tačke Jeloustouna i iskoristili ISSM - model sistema ledenog pokrivača), da bi napravili svoj numerički model.

Ovaj numerički model je trebao da im pokaže koliko toplote treba da postoji ispod leda da stvori ono što znamo da postoji -  kupolu i džinovske podzemne reke i jezera na antarktičkom dnu.

Podzemlje Antarktika je puno reka i jezera, od kojih je najveće veličine severnoameričkog jezera Iri. Mnoga jezera se pune i prazne veoma brzo, terajući površinski led, hiljadama metara iznad, da se podigne ili padne i do šest metara. Ovaj pokret omogućava naučnicima da procene gde i koliko vode mora postojati u osnovi, navodi NASA na svom sajtu.

KLIMATSKE PROMENE ILI ŠEMATSKI PROCES

Otkriveno je da energija koju generišu plume iznosi 150 milivata po kvadratnom metru (više od toga bi dovelo do preteranog topljenja ledenog pokrivača). Radi poređenja, toplota koja se generiše ispod Jeloustouna u proseku iznosti 200 milivata, dok u američkim regionima u kojima nema vulkanske aktivnosti, dotok toplote iz Zemljinog omotača ima 40-60 milivata po kvadratnom metro.

Naučnici su takođe otkrili jedno područje na kojem tok toplote mora biti između 150-180 milivata po kvadratnom metru – podaci ukazuju da toplota omotača na ovoj lokaciji dolazi iz pukotine u Zemljinoj kori, kroz koju se toplota podiže.

Tim je naveo da se pluma omotača ispod Zemlje Meri Berd oformila pre oko 50-110 miliona godina, mnogo pre nego što je Zapadni Antarktik prekrio led. Na kraju poslednjeg Ledenog doba, pre oko 11.000 godina, ledeni pokrivač je prošao kroz period brzog gubitka leda, kad su globalne promene vremena i podizanje nivoa mora približili topliju klimu antarktičkom pokrivaču – što je upravo ono što se događa i danas.

Serusi i njen tim ukazuju da plume mogu podržati ovakvu vrstu brzog gubitka leda.

Toplota koja se prenosi na gore važna je za ledeni omotač i prognozu njegove budućnosti, ističu naučnici. Njihov rad je objavljen u Žurnalu geofizičkih istraživanja pod nazivom “Uticaj zapadnoantarktičkih pluma na bazične uslove ledenog pokrivača” (Influence of a West Antarctic mantle plume on ice sheet basal conditions).

Nastavak na Blic...