Izvor: Večernje novosti, 23.Maj.2020, 10:29

„Palermo zove Italiju“ - godišnjica mafijaškog masakra

Maj 23. i 19. jul 1992. godine predstavljaju datume koji su na najtragičniji način udarili pečat savremenoj istoriji Italije Maj 23. i 19. jul 1992. godine predstavljaju datume koji su na najtragičniji način udarili pečat savremenoj istoriji Italije, masakr u mestu Kapaće na putu prema Palermu i potom u ulici D'Amelio u Palermu, atentati koje je izvela sicilijanska mafija „Koza nostra“, u kojima su izgubili živote tužilac Đovani Falkone, supruga i tri agenta obezbeđenja, >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << a 57 dana kasnije tužilac Paolo Borselino i pet agenata iz obezbeđenja. To su dani od kada započinje nova etapa u borbi protiv mafija u Italiji, novi način istrage i spoznaje o njenom povezivanju, o korenima puštenim od juga do severa zemlje i u inostranstvu, dani koji su žrtvama onih koji su služili državi bez ostatka, sa svešću o pripadnosti institucijama, označili početak suštinskog istraživanja strukture i organizacije „Koza nostre“, mafije koja je već bila pružila svoje pipke kao najstrašnija socijalna zver, pogubna po državu, zajednicu, pojedinca, a ta ista država bila je potcenila težinu i veličinu te pošasti. Sećanje pod nazivom „Palermo zove Italiju“, nikada aktuelnije nego danas zbog masovnog pohoda raznih mafija u Italiji u vreme korona virusa i u urušenoj ekonomiji, sećanje na „štafetu smrti“, na „niz smrti“, na sahrane jednu za drugom sa pitanjem ko je sledeći. A započelo je mnogo ranije u Palermu, već od 1980. godine otvorenim ratom među mafijama, svaka tri dana u glavnom gradu Sicilije bivao je jedan mrtav, na kraju je broj žrtava iznosio 1.200; cifra iz jednog građanskog rata. Tako se otkrivaju i redovi mafijaških pripadnika „šefa šefova“ Toto' Riine jer iza tih ubistava stoje „vilani“, seljačine, prostaci, njih 70 iz mesta Korleone u blizini Palerma, nenadmašni u izuzetnom nasilju i načinu na koji su delovali, bez premca i u dotadašnjoj surovosti Koza nostre. Država tek 1982. šalje u Palermo prefekta kojeg ubijaju već u septembru, Toto' Riina direktno izaziva državu, slede nova ubistva i tako je sve kulminiralo jednim od najstrašnijih mafijaških zločina savremene istorije kojeg je počinila „Koza Nostra“, 1992. godine i koji je ostao neizbrisiv u kolektivnom sećanju. Đovani Falkone i Paolo Borselino susreću se na zajedničkom poslu 1983, započinju saradnju u istragama, prijatelji od dečačkih dana, obojica Palermitanci, izuzetnog obrazovanja, postaju suviše nezgodni za Koza nostru sa novim načinom sklapanja mozaika mafijaških veza i poslova, tako je usledila odluka bosova kako ih sprečiti u tome; „krunišu“ je najpre masakrom 23. maja 1992. u kojem ginu Falkone, supruga i njegova verna pratnja koja ga je štitila godinama, sa 500 kilograma eksploziva kojim mafija šalje državi najjaču poruku. A potom, 19 jula, njegov najbliži saradnik i prijatelj tužilac antimafije, Paolo Borselino i pet agenata, autobomba sa 100 kilograma eksploziva telekomandovana sa daljine. Ostaje za istoriju i za danas, kao što se od 19. do 23. maja priča na raznim tv kanalima, u štampi, dokumentarnim zapisima, svedočanstvima savremenika, svedoka, preživelih, prenositi mladim generacijama to krvavo iskustvo, a starijima da se podsete kako je izgledala potpuna posvećenost društvu u borbi protiv organizovanog kriminala, da podseti i institucije kolika je njihova odgovornost u tom žrtvovanju onih koje nisu adekvatno zaštitile tih godina, tužioce na prvoj liniji u istrazi o poslovima Koza nostre „mafijaške organizacije paralelne sa državom“. Falkone i Borselino prvi su koji identifikuju Koza nostru kao kapilarno organizovanu mafiju u vreme kada se još negiralo postojanje organizacije i mešalo sa međusobnim obračunom bandi, uveli su metod u istragu koji se pokazao efikasnim što je jasno potvrdio kasnije u maksi sudskom procesu prvi značajni mafijaški svedok-pokajnik Tomazo Busketa, kasnije i drugi saradnici pravosuđa. Istraga je u maksi procesu rezultirala hapšenjem 475 mafijaša i njihovih sledbenika, presuda koja je omogućila sudijama da osude na doživotnu robiju celu stratešku direkciju Koza nostre. Sicilijanska mafija je tako oslabila ali nije i istrebljena, udružila se sa drugim mafijama i krenula dalje u zemlji kao i novim svetskim putevima u raznim poslovima.

Nastavak na Večernje novosti...