Izvor: RTS, 04.Okt.2022, 19:03
U čvrstoj odluci da uvek pruži što bolju i što lepšu igru - kako je pre 77 godina osnovan "Partizan"
Pre tačno 77 godina, u zgradi u kojoj se danas nalazi Dom Vojske u Beogradu, osnovano je Fiskulturno društvo Centralnog doma Jugoslovenske armije, nazvano "Partizan"...
Nakon završetka Drugog svetskog rata i oslobođenja Jugoslavije uspostavljan je novi društveni i državni poredak, utemeljen na načelima antifašizma i komunizma, pokretačkim ideologijama Narodnooslobodilačkog rata i borbe protiv okupatora.
Graditelji novih temelja >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << razrušene zemlje nisu preskočili sport. Različite sportske priredbe, fudbalske utakmice i poneki boks meč, organizovane su u Beogradu još za vreme rata.
Nakon oslobađanja Jugoslavije, vrh nove državne vlasti video je sport kao važan činilac razvoja i napretka društva, a pogotovo omladine, pa je u skladu sa opštim društvenim i ideološkim zaokretom razmatran novi način organizacije fiskulturnih društava i sportskih i nadmetanja.
Konkretni koraci ka oživljavanju jugoslovenskog sporta načinjeni su početkom marta 1945. godine kada je na "Velikoj partijskoj konferenciji omladine Beograda" doneta Rezolucija kojom je predviđeno da "omladinski klubovi treba da obrazuju razne grane fiskulture i omoguće svojim članovima da se bave sa više grana sporta, radi njihovog svestranog fizičkog i duhovnog razvoja".
Iako su različiti sportovi, fudbal, košarka tenis, atletika, bili zastupljeni u Jugoslaviji i pre Drugog svetskog rata, Rezolucijom je propisano ukidanje svih sportskih društava i saveza koji su postojali pre 20. oktobra 1944. godine, zbog "služenja okupatoru".
Jasno je naglašeno da "nosioci sportskog života i fiskulture u novoj Jugoslaviji treba da budu omladinske i sindikalne organizacije, jer će samo tako fizička kultura obuhvatati najšire narodne mase".
Reprezentacija Jugoslovenske armijeObnavljanju sportskog života Jugoslavije doprinosila je i Jugoslovenska armija, tek institucionalizovana vojska nove države, nastala iz Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, odnosno jugoslovenskog partizanskog pokreta.
Neposredno nakon oslobađanja zemlje 1945. godine u Beogradu je organizovano prvo prvenstvo Jugoslovenske armije, takmičenje u nekoliko disciplina na kojem je nastupilo oko 400 izabranih vojnika iz različitih jedinica.
Od najboljih sportista oformljene su ekipe koje će na prvim posleratnim državnim prvenstvima nastupati kao reprezentacija Jugoslovenske armije i takmičiti se protiv reprezentativnih ekipa svih jugoslovenskih republika.
Armijske selekcije ostvarile su dobar plasman. Fudbaleri su izgubili u finalu od reprezentacije Srbije, a atletičari i košarkaši osvojili su prvo mesto.
"Oko imena nije bilo natezanja"Uspesi armijskih selekcija na državnom prvenstvu podstakli su vojnu vrhušku da razmišlja o osnivanju armijskog sportskog kolektiva, koji bi, okupljajući nadarene sportiste iz vojnih jedinica, popularisao sport u Armiji i istovremeno doprineo razvitku sporta u čitavoj Jugoslaviji.
Ova ideja sprovedena je u delo 4. oktobra 1945. godine kada je u Domu garde, u prisustvu vojnika-sportista i vrha Jugoslovenske armije sačinjenog od generala, istaknutih boraca protiv fašizma i odlikovanih učesnika Narodnooslobodilačke borbe Svetozara Vukmanovića Tempa, Ratka Vujovića Čočea, Peka Dapčevića, Koče Popovića, Vlada Mađarića, Otmara Kreačića Kulture itd, osnovano Fiskulturno društvo Centralnog doma Jugoslovenske armije, nazvano "Partizan".
Novu fiskulturno društvo dobilo je ime u čast jugoslovenskog partizanskog pokreta, najznačajnijeg antifašističkog pokreta otpora u okupiranoj Evropi. Među prvim sekcijama društva, osnovane su fudbalske, atletska, teniska i biciklistička i zvanično aprila 1946. godine i košarkaška sekcija.
"Većina nas, mladih generala, koja je igrala i volela fudbal, okupili smo se i dogovorili da osnujemo fudbalski klub. Oko imena nije bilo natezanja - bili smo partizani, bilo je i najprirodnije da se naš klub zove Partizan. Na samom skupu, čini mi se, neformalno je predsedavao Svetozar Vukmanović Tempo, bili su još prisutni Otmar Kreačić Kultura, Vujica Gajinović, Ratko Čoče Vujović, koji je bio izbaran za prvog predsednika, Koča Popović, Mijalko Todorović Plavi", prisetio se ratni komandant Peko Dapčević povodom pola veka od osnivanja 1995. godine.
Pojedini igrači iz reprezentativne ekipe Jugoslovenske armije nastavili su da igraju za Partizan, a talentovani sportisti koji su dolazili u Beograd na odsluženje vojnog roka automatski su postajali članovi Partizana. Neki od njih bili su prekomandovani iz drugih gradova kako bi zaigrali u Beogradu.
"U svojoj čvrstoj odluci da uvek pruži što bolju i što lepšu igru"List Politika je 6. oktobra, pod naslovom "Osnovan je futbalski tim Doma Jugoslovenske armije Partizan" pisala: "Tim će imati zadatak da utakmicama u zemlji i inostranstvu reprezentuje Jugoslovensku armiju u futbalskoj grani fiskulture. U svojoj čvrstoj odluci da uvek pruži što bolju i što lepšu igru, da igrači budu što disciplinovaniji, a prema svome protivniku što više fer, Partizan će tako nastojati da što više doprinese oslobađanju fiskulture od starih uskoklubaških tradicija i zaostavštine nekadašnjeg sporta, koje još uvek ometaju i sputavaju pravilan razvitak našeg fiskulturnog života i pokreta."
Istaknuto je i i da "sva ta nastojanja istovremeno imaju još i jedno posebno značenje", uzme li se u obzir i činjenica da je "Partizan" sastavljen od igrača iz gotovo svih federalnih jedinica Jugoslavije...
"Ona će tako biti ujedno i doprinos razvitku i jačanju bratstva i jedinstva naših naroda, doprinos koji će Partizan nastojati da digne na stepen dostojan naše armije, koja je najlepši primer i izraz tog bratstva iskovanog u teškom i krvavom ratu koji su naši narodi zajednički i nesebično vodili za svoju slobodu", pisalo je u Politici.
Partizanova školaUbrzo nakon osnivanja sportskog društva formirana je i Partizanova škola smeštena u zgradi na Šarenoj ćupriji. Prvi komandant škole bio je Artur Takač, a pohađali su je svi sportisti Partizana. U školi su se izučavali sportovi, sa stanovišta teorije ali i prakse.
Mnogi istaknuti sportisti i treneri su svoja prva znanja o fudbalu, košarci, atletici, tenisu, odbojci, vaterpolu i skijanju stekli u Partizanovoj školi.
Među njima su bili i Stjepan Bobek, Franjo Mihalić, Marijan Magušar... Predavači su im bili najveći sportski stručnjaci tog doba Boža Grkinić, Ilješ Špic, Stevan Lenart...
Prvi rezultati - titula u fudbalu, košarkaši četvrtiPartizan je odmah nakon osnivanja osvojio prvu titulu šampiona u fudbalu. Prva savezna liga Jugoslavije 1946/47, u kojoj je Partizan bio najbolji, bila je drugo posleratno prvenstvo Jugoslavije, a prvo u kojem su učestvovali fudbalski klubovi u organizaciji Fudbalskog saveza Jugoslavije.
Prva liga je tada bila najviši rang fudbalskog takmičenja, učestvovalo je 14 klubova koji su igrali po dvostrukom liga sistemu (svako sa svakim po dve utakmice), a Partizan je nakon odigranih svih 26 kola imao pet bodova više od drugoplasiranog Dinama.
Na prvom državnom klupskom prvenstvu u košarci 1946. godine Partizan se takmičio u konkurenciji od 8 ekipa. Selekcija koju je kao trener predvodio Boža Grkinić osvojila je četvrto mesto.
Protivnici su bili: Crvena zvezda iz Beograda, Metalac iz Beograda (kasnije OKK Beograd), Edšeg iz Novog Sada, Makedonija iz Skoplja, Slavija iz Zagreba, Svoboda iz Ljubljane i Zadar iz Zadra.
JSD "Partizan"Kasnije, 1950. godine Partizan se reorganizuje i postaje sportsko društvo, a njegove sekcije prerastaju u samostalne klubove i okupljaju pored pripadnika JNA, i ostale građane svih uzrasta.
Nekoliko godina posle, doneta je odluka da klubovi, pre svega fudbalski, više ne budu organizaciono vezani za JNA i da pređu na sistem samostalnog finansiranja, uz pomoć donacija.
Na godišnjoj skupštini 1960. naziv sportskog društva dopunjen je u "Jugoslovensko sportsko društvo Partizan", kako se zove i danas, 77 godina nakon osnivanja.
.jpg)
