Izvor: Radio 021, 23.Jul.2020, 07:10
VIDEO: Astrofizičari objavili najveću 3D kartu svemira koju su pravili 20 godina
Astrofizičari su objavili najveću 3D kartu svemira, rezultat analize više od četiri miliona galaksija i izuzetno sjajnih, energijom bogatih kvazara.
"Napori stotina nuačnika iz 30 institucija širom sveta rezultirali su zaokruženom pričom o širenju svemira", kaže Vil Persival sa univerziteta Vaterlu u kanadskom Ontariju.
U okviru projekta pokrenutog pre više od dve decenije naučnici su izveli "najpreciznija istorijska meranja u najširem rasponu kosmičkog >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio 021 << vremena".
Karta se oslanja na najnovija zapažanja sabrana u okviru "Sloan Digital Sky Survey" (SDSS), a podaci objedinjeni u istraživanju eBOSS su prikupljeni optičkim teleskopom u Nju Meksiku u proteklih šest godina.
Početak svemira nakon Velikog praska relativno je dobro poznat zahvaljujući opsežnim teorijskim modelima i posmatranju pozadine kosmičkih kratkih talasa, elektromagnetnih zračenja mladih galaksija.
Studije galaksija i daljinskih merenja doprinele su boljem razumevanju širenja svemira tokom milijardi godina.
Kajl Doson sa univerziteta Juta, koji je objavio kartu, kaže da su se naučnici bavili "zabrinjavajućim jazom u sredini 11 milijardi godina".
"U pet godina kontinuiranih posmatranja radili smo na popunjavanju tog jaza i koristimo te informacije da pružimo jedan od najznačajnijih iskoraka u kosmologiji u protekloj deceniji", kazao je.
Astrofizičar Žan Pol Nib sa švajcarskog instituta za tehnologiju u Lozani, koji je 2012. pokrenuo eBOSS, rekao je da je cilj bio da se stvori "najkompletnija 3D karta svemira kroz čitav život svemira".
Naučnici su se oslonili na "zvezdane objekte koji ukazuju na distribuciju materije u udaljenom svemiru, galaksijama koje aktivno stvaraju zvezde i kvazare". Karta pokazuje elemente materije i praznine koje preciznije definišu strukturu svemira od njegovih početaka, kad je bio star "samo" 380.000 godina.
Za deo karte koji se odnosi na svemir pre šest milijardi godina naučnici su posmatrali najstarije i najcrvenije galaksije.
Za starija razdoblja koncentrisali su se na najmlađe galaksije - one plave. Kako bi otišli još dalje pomogli su se kvazarima, galaksijama čije su supermasivne crne rupe vrlo sjajne.
Karta otkriva da je širenje svemira počelo da se ubrzava u nekom trenutku i od tada to traje. Naučnici to pripisuju tamnoj materiji, nevidljivom elementu koji se uklapa u opštu teoriju relativnosti Alberta Ajnštajna, ali čije ishodište još nisu otkrili.
Astrofizičari godinama znaju da se svemir širi ali nisu uspeli da mere tempo širenja s preciznošću.
Poređenja posmatranja iz eBOSS-a s ranijim istraživanjima ranog svemira otkrila su razlike u procenama brzine udaljavanja delova svemira. Trenutno prihvaćena tzv. "Hablova konstanta" deset je odsto sporija od vrednosti koja je izračunata na bazi udaljenosti nama najbližih galaksija.
Autor: Hina
Preuzimanje delova teksta ili teksta u celini je dozvoljeno bez ikakve naknade, ali uz obavezno navođenje izvora i uz postavljanje linka ka izvornom tekstu na www.021.rs. Preuzimanje fotografija je dozvoljeno samo uz saglasnost autora.
.jpg)
