Izvor: JUGpress.com, 21.Sep.2021, 20:03
Izložba o streljanju civila u Kraljevu 1941. godine
LESKOVAC
U Galeriji na spratu Narodnog muzeja u Leskovcu otvorena je izložba Narodnog muzeja iz Kraljeva pod nazivom „Kultura sećanja: Ko ne pamti iznova proživljava“. Ova izložba, čiji su autori Silvija Krejaković i Suzana Novčić, muzejske savetnice Narodnog muzeja Kraljevo, organizovana je povodom obeležavanja oktobarske tragedije u Kraljevu 1941. i zasnovana na foto-dokumentarnoj istorijskoj građi, izložba se bavi načinom na koji pamtimo i sećamo se ovog >> Pročitaj celu vest na sajtu JUGpress.com << događaja, koji je brutalno promenio istoriju kraljevačkog područja, strukturu njegovog stanovništva, ali pre svega razorio lične i porodične živote. Univerzalnost teme bila je stoga inspirativna za dva odeljenja Narodnog muzeja u Kraljevu: istorijsko i istorije umetnosti. Polazište istraživanja oko kulture sećanja usidreno u samom istorijskom događaju — streljanju civilnog stanovništva na najvećem stratištu u Kraljevu, u oktobru 1941. Ratni zločin protiv čovečnosti koji su počinile jedinice nemačkog Vermahta, sprovodio se usled isključive ideologije nacizma o vrednosti sto života civila u Srbiji naspram jednog ubijenog i pedeset za ranjenog nemačkog vojnika.
Pri retuširanju slike stradanja u Lageru, autentične fragmente sačuvane u muzejskim zbirkama, predstavljaju istorijski izvori, originalni umetnički i drugi predmeti i dokumenta streljanih civila, različitog porekla, uzrasta, delatnosti… Stranice autentičnog istorijskog izvora – spiska poginulih iz Žičkog sreza, nastalog 28. maja 1942. u administraciji Okružnog načelstva, sadrže imena, podatke o mestu rođenja, godištu, zanimanju i mestu zaposlenja streljanih talaca u oktobru 1941. Stranice spiska, u komunikativnom i interakcijskom odnosu postavke i publike, sa fotografijama o „bivšem životu“ streljanih talaca 1941, predstavljeni su na sedam velikih panoa.
Suzana Novčić kaže da je bilo jako teško pripremati ovu izložbu s obzirom na njenu temu i da su pomišljali da izložbu nazovu i „Kultura zaborava“, jer smo narod koji mnogo ćešće i više zaboravlja nego što se seća.
„Centralna tačka je stradanje civila koji su brutalnom nacističkom ideologijom streljani u kragujevačkom lageru od 15.-20. oktobra. Nije to samo kraljevačka tragedija, bilo je tu i ljudi koji su u Kraljevo došli trbuhom za kruhom, što se vidi po spisku nastradalih, gde imamo goztovo sve žitelje tadašnje kraljevine, kao i Francuza i Rusa. To dokazuje i priču koliko je Kraljevo bilo razvijeno u periodu pred Drugi svetski rat. Ova tragedija je brutalno promenila istoriju kraljevačkog kraja, a i šire.“
Novčićeva je dodala da je na političkoj sceni nakon rata došlo do turbulentnih uticaja na kulturu sećanja i zaboravljanja.
„To mesto, koje je bilo mesto zločina i koje je bilo groblje, postaje stratište, postaje lagerswko groblje, postaje spomen park. Na tom mestu se najpre pale sveće, a onda se dešavaju Oktobarske svečanosti, koje su same po sebi paradoks, jer sam reč svečanost ne ide uz mesto stradanja, pa onda dodele Povelje protiv nasilja i rata koje je primio i Tito i Milošević i na kraju Danijel Šifer. Pored svega toga, manipulisalo se i brojevima. Političkoj eliti koja je izabrala 14. oktobar kao Dan sećanja na ovaj strašan zločin, je odgovaralao da taj broj ide na 3, 5, pa na kraju 6.000. Svako ko se usudio da taj broj minorizuje i sve na realana, koji danas glasi 2.138 stradalih, je bio protivnik vlasti i tadašnje istorije. Manipulacije su išle do toga da su se tu izvodile predstave, igre, pozorišni spektakli, a da se najmanje istraživalo i govorilo o žrtvama, o ljudima, o identitetima. Danas kada dođete u Kraljevo otići ćete u Spomen park koji je samo delom realizovan, jer nikada nije dobio infrastrukturu koja je, između ostalog, bila zamišljena kao jedan podzemni mamutski muzej, gde su trebale da budu smeštene slike, čiji deo prati ovu izložbu. Te slike su nastale 1974. na poziv Miodraga P. Protića, koji bio direktor muzeja u tom periodu, kako bi krasile Muzej žrtava. Slike su došle u Kraljevo, izložba je otvorena, a kako muzej nikada nije napravljen, one su lutale po hodnicima raznih organizacija i opštinskih ustanova… Dolaze devedesete, dolazi druga ideologija, i sve te slike su skrajnute i donete u muzej kao nepoželjna baština. Muzeji su tada bili sanatorijumi za društvo u krizi, pa smo mi na taj način dobili preko 150 slika izuzetnih slikara, kao što su Cuca Sokić, Miodrag Protić, Šotra, Voja Stanić… Na ovaj način oni svedoče o kulturi sećanja.“
Izložbu je otvorio istoričar Dejan Antić rečima da se iz priloženih dokumenata ove izložbe jasno vidi da je najveći broj ubijenih talaca postradao u najplodotvornijem životnom dobu, jer su to bili ljudi između 25 i 55 godina starosti.
„Mnoge su porodice zavijene u crno, neke su ostale bez hranitelja, neke bez dece ili očeva. Za Kraljevo iz onog doba, ali i za srpski narod kraljevački masakr značio je ne samo svirepi zločin, već i demografsku katastrofu i nacionalnu tragediju. Upravo zbog tog saznanja neophodne su nam ovakve izložbe, pomoću kojih čuvamo kulturu sećanja kako ne bi smo kao narod iznova proživljavali stradanja i aptnje koja su naši preci osetili.“
I ovo Vam može biti interesantno
Pogledaj vesti o: Leskovac
.jpg)
