Izvor: Večernje novosti, 11.Okt.2019, 13:36   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vratio veru u umetnost: Zaostavština Miodraga Protića na izložbi u galeriji "Rima"

Slikar je otvaranjem MSU, 1965, promenio tok domaće kulturne istorije VELIKAN naše likovne scene Miodrag B. Protić (1922-2014) trostruko je zadužio beogradsku, srpsku i jugoslovensku kulturu: kao slikar, likovni kritičar i teoretičar, ali i osnivač i upravnik Muzeja savremene umetnosti. Na njegovu umetničku zaostavštinu podsetiće u petak, 11. oktobra, od 19 časova, izložba u beogradskoj galeriji "Rima", u Pariskoj ulici. Autor postavke, koju čine dela iz Protićeve >> Pročitaj celu vest na sajtu Večernje novosti << porodične zaostavštine i dve slike pozajmljene iz muzeja na Ušću, istaknuti je istoričar umetnosti, profesor Jerko Denegri, dugogodišnji kustos MSU i blizak Protićev saradnik. Pre četiri godine, u svom kragujevačkom ogranku, Galerija "Rima" organizovala je izložbu posvećenu njegovim delima nastalim pedesetih godina 20. veka, dok aktuelnu postavku čine radovi iz šezdesetih i sedamdesetih. Taj period, ističu, ima posebno mesto u Protićevoj umetničkoj biografiji: iskustvo stečeno na studijskom boravku u Njujorku (poznanstvo sa Alfredom Barom, osnivačem MoMA), koristi da 1965, otvaranjem MSU, promeni tok domaće kulturne istorije. Istovremeno je izabran i za dopisnog člana JAZU, objavio je teorijsku knjigu "Slika i smisao" (1960), i drugi tom "Savremenika" (1964), ali i priređivao samostalne izložbe, učestvovao u selekcijama Jugoslavije na postavkama u inostranstvu. Pročitajte još - U ŽARIŠTU NOVIH IDEJA: Kako su pre pola veka MSU i njegov osnivač Miodrag B. Protić Beograd postavili na kulturnu mapu sveta - U šezdesetim i početkom sedamdesetih, kao upravnik MSU, Protić koncipira i realizuje seriju takozvanih decenijskih izložbi moderne jugoslovenske umetnosti, vrši prve revalorizacije domaćih pokreta istorijskih avangardi - zenitizma Ljubomira Micića, dadaizma Dragana Aleksića i beogradskog nadrealizma - podseća Denegri u tekstu koji prati izložbu u "Rimi", navodeći da tada u Protićevom stvaralaštvu slika, umesto opisa nekog predmeta postaje metafora, simbol, znak predmetnosti koja više nema oslonce u svetu izvan same slike. Predmet je, kako kaže, sveden na geometrijski znak: školjka spirala, asteroid krug, peščani sat trougao; koji je uklopljen u ideju celine... - U stvari, tim svođenjem sledi se ideja totalnosti, smatrajući da se i samim fragmentima sveta može reflektovati njegova celina, a širina života dočarati univerzalizovanjem jednog njegovog lika - zapaža Denegri." Gea " , " Veliko sazvežđe ", " Miločerska meditacija " Kao hroničar, teoretičar i kritičar, Protić je napisao tridesetak knjiga, ali i brojne studije, kritike, eseje, predgovore kataloga, publikacije posvećene jugoslovenskoj umetnosti 20. veka. Za knjigu "Oblik i vreme", dobio je NIN-ovu nagradu "Dimitrije Tucović", a za treći deo memoara "Nojeva barka" priznanje "Dejan Medaković". Slike Miodraga B. Protića čuvaju se u najznačajnijim muzejima, galerijama i privatnim zbirkama u zemlji i svetu, a neka od njegovih ključnih dela nalaze se u legatu u Muzeju savremene umetnosti. Pročitajte još - Miodrag B. Protić: Život u ogledalu slike - Za Protića šezdesete i sedamdesete godine prošlog veka u sopstvenom slikarstvu i u ostalim oblastima njegovog javnog delovanja protiču u prožimanju ambivalentnih raspoloženja gotovo idealistički posvećenog poverenja u umetnost s jedne i spoznaje o urušavanju svih ostalih društvenih procesa s druge strane - zaključuje autor postavke u "Rimi". BEG U SLIKARSTVO PREMA rečima Denegrija, iz "Nojeve barke" posvećene periodu 1961-1965. jasno se vidi da je već tada Protić bio svestan stanja svekolike krize političkog poretka, naročito rastućeg birokratskog aparata i njegovog pogubnog uticaja na sve oblasti društva, ali i kulture. Kao autonomni intelektualac i umetnik pre svega, izuzimanje iz tih neprihvatljivih prilika, nalazio je u predanom bavljenju slikarstvom.

Nastavak na Večernje novosti...