Izvor: JUGpress.com, 19.Sep.2018, 17:38 (ažurirano 02.Apr.2020.)
U podnožju Caričinog grada najstarije naselje na Balkanu od pre 8.000 godina
LEBANE
Dr Aleksandar Bulatović, naučni savetnik Arheološkog instituta Beograd i korukovodilac projekta „Pusta reka“, rekao je danas za JUGpress da su arheolozi otkrili u podnožju brda na kome se nalazi Caričin grad, tragove naselja od pre osam hiljada godina i da bi ovo moglo da buder najstarije naselje iz neolitskog perioda na celom Balkanu.
Na pitanje da li bi ovaj novi lokalitet može da “pomuti“ slavu Caričinog grada Bulatović je rekao ” Ne bih baš tako >> Pročitaj celu vest na sajtu JUGpress.com << rekao, pošto su periodi o kojima se radi potpuno različiti. „Caričin grad“ pripada istorijskom vremenu, odnosno šestom veku naše ere, dok se ovde radi o dubokoj praistoriji, odnosno periodu od pre 8000 godina, odnosno o naseljavanju prvih zemljoradnika na ove prostore”.
“Praktično, nije moguće uporediti ova dva perioda, jer u nekom hronološkom smislu nisu ravnopravni, ali ovaj lokalitet svakako zavređuje pažnju. Smatramo da ćemo ovde pronaći, a imamo neke indicije, jedno od najstarijih naselja iz neolitskog perioda možda i na celom Balkanu”, dodao je on.
Na pitanje koliki je značaj ovih radova, rekao je da “već više od deset godina na širem prostoru Leskovca i okoline nije iskopavan nijedan istorijski lokalitet, tako da ćemo ovim iskopavanjima probti led posle toliko godina pauze”.
“Prošle godine smo radili paleobeogradska bušenja, koji nam daju neke vrlo interesantne datume, čak mogu da kažem najstarije datume iz ovog perioda na centralnom Balkanu. njih sad treba potvrditi, odnosno fizički doći do tog sloja koji smo dobili bušenjem, da potvrdimo tu starost, odnosno da vidimo da to jeste ljudska aktivnost, a ne samo prirodna. Tako ćemo praktično dobiti jedno od najstarijih naselja na Balkanu, odnosno naselje iz ranog neolita”, objasnio je Bulatović.
Kaže da će radovi na iskopavanju trajati najmnaje tri godine i da ih za sada podržava samo austrijski institut Orea ali da će se “u neko dogledno vreme i naša država ujključiti u finansiranje”.
Barbara Horeš, diirektorka Instituta za orijentalnu i evropsku arheologiju sa Akademije nauka u Beču kaže da je značaj ovog lokaliteta “jako veliki zbog , pre svega, datovanja i površine, odnosno veličine lokaliteta koji se nalazi u jednom, da tako kažem, praznom regionu sliva reke Južne Morave”.
“Smatramo da je lokalitet u slivu Južne Morava jako značajan za formiranje jedne šire slike o formiranju neolita i širenje neolitske revolucije od Bliskog istoka ka evropskom kontinentu”, rekla je ona za JUGpress.
Kaže i da će ovaj instutut nastaviti da radi na ovom lokalitetu.
” Saradnja se nastavlja naročito zbog uzbudljivih nalaza, ali i zbog izvanredne saradnje sa Narodnim muzejem u Leskovcu i Arheološkim institutom u Beogradu”, rekla je Horeš.
Dr Mihael Brandl, direktor Laboratorije za sirovine na Institutu OREA u Beču kaže da se on bavi istraživanjem direktnog okruženja oko lokaliteta i poreklom sirovina.
“Želim da utvrdim kakve su sirovine korišćene za izradu artefakata koji su korišćeni za sečenje, struganje kože, obradu različitih materijala na lokalitetu kroz različite periode. Koristim različite metode za utvrđivanje i analize. Jedan od metoda je korišćenje mikroskopa i kasnije geohemijske analize. Na osnovu toga se utvrđuje odakle je kamen mogao da dođe”, objašnjava on.
” Ovde se vide konkretni nalazi iskopavanja, geološki uzroci i nakon prvih analiza se pokazalo da se većina tih artefakata podudara u fosilnim ostacima i možemo da kažemo da su ljudi koristili konkretno sirovine iz svog direktnog okruženja za izradu artefakata. Međutim, postoji i par nalaza koji ukazuju na jednu drugačiju sirovinu, za čije poreklo još uvek ne znamo, ali ne mislimo da je lokalno”, dodao je Brandl u izjavi za JUGpress.
Na pitanje da li , na osnovu onoga što je do sada pronadjeno i analizirano, može da se zna makar delić načina na koji su živeli ljudi pre 8000 godina, Brandl da “pored samog korišćenj alatki za seckanje, struganje i slične funkcionalne upotrebe, možemo da saznamo mnogo više na osnovu sirovina, posebno ako su sirovine nelokalnog, odnosno egzotičnog porekla kao što je balkanski kremen”.
To govori, dodao je ona, da su se ljudi šetali sa teritorije na teritoriju, da je dolazilo verovatno do razmene bračnih odnosa sa drugim zajednicama.
“Možemo da vidimo kako su ljudi živeli ne samo na ovom mestu, nego i u širem regionu”, konsatuje Brandli.
Glavni cilj ovog projekta jeste prepoznavanje pejzaža u prošlosti, kao i socio-kulturnog razvoja različitih zajednica, počev od prvih zemljoradnika i stočara koji su ove prostore naseljavali pre oko 8000 godina, preko bakarnog doba, sve do kraja bronzanog doba pre oko 3000 godina, i pronalaženje njihovog mesta u širem okruženju, kažu nam na terenu.
Na osnovu interdisciplinarnih rekognosciranja koja su realizovana tokom 2017. godine, prve probne sonde istražuju se na do sada nepoznatom lokalitetu Svinjarička Čuka, u neposrednoj blizini Caričinog Grada.
Rezulatati dosadašnjih istraživanja ukazuju na nekoliko različitih perioda naseljavanja ovog lokaliteta, od ranog i
srednjeg neolita (oko 6000-5500 pre n.e.), poznog bakarnog doba (oko 3500-3000 pre n.e.) i srednjeg i poznog bronzanog doba (oko 1800-1100 pre n.e.).
Takozvani proces neolitizacije između Anadolije, Egeje i Balkana nalazi se u fokusu
projekta.
Potraga za najranijim zemljoradnicima i stočarima u leskovačkoj koltini
osvrće se na pitanja kada, kako i na koji način su prve neolitske zajednice došle na
teritoriju evropskog kontintenta.
Čini se da teritorija južne Srbije, a posebno sliva Južne Morave igra važnu ulogu u širenju ranog
neolita pre oko 8000 godina.
Različiti naučni interesi uticali su na to da oblast Puste Reke bude izabrana kao
pogodno tlo za buduća proučavanja, kako do sada nisu realizovana sistematska
istraživanja lokalnog ili međunarodnog karaktera.
Nakon realizovanog projekta sistematskog rekognosciranja 2017. godine i rezultata istraživanja 2018. godine, u planu je formiranje dugoročnog istraživačkog projekta u oblasti Leskovca, sa ciljem dijahronog istraživanja
ranoneolitskih lokaliteta i razvoja okruženja u praistorijskom periodu.
Istraživanje ranog neolita, zajedno sa bakarnim i bronzanim dobom pružiće uvid u
promene i razvoj praistorijskog pejzaža.
Svega nekoliko slučajnih nalaza ukazuju na postojanje Starčevačke kulture u
leskovačkoj oblasti, tako da je poznavanje ranoneolitskog naseljavanja ovog kraja
ostalo nejasno.
Buduća istraživanja novog lokaliteta Svinjarička Čuka pružiće
uvid u praistoriju ove oblasti kao i u međuregionalni razvoj u oblastima Egeje i
kontintentalne Evrope, navode u istraživačkim timovima.
PodeliteFacebookTwitterGoogleEmailSkype
I ovo Vam može biti interesantno
.jpg)
