Izvor: RTS, 02.Feb.2019, 08:10   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (2. februar 2019)

Svetski dan močvara (vlažnih staništa), Svetski dan besplatnog javnog prevoza, Dan Evrovizije, Dan mrmota u Americi, "Dan Velikog prela" pripadnika bunjevačke nacionalne manjine u Srbiji.
1536. - Osnovan Buenos Aires
1556. - U najjačem zemljotresu >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << u istoriji čovečanstva, koji je pogodio Kinu, poginulo 900 hiljada ljudi
1594. - Umro Đovani Pjerluiđi da Palestrina, italijanski kompozitor
(Palestrina, 1525 - Rim, 02. 02. 1594)
1727. - U Beogradu osnovana prva srpska škola Do početka 18. veka Beograd je nekoliko vekova živeo bez srpskih prosvetnih ustanova. Svoju prvu javnu školu Beograd je dobio 1613. godine. Bila je to isusovačka gimnazija koju je osnovao Bartol Kašić. Imala je 32 učenika i
bila je otvorena za sve, bez obzira na veru i naciju. Radila je do 1623. godine, a kasnije je njen rad obnovljen u 18. veku. Godine 1717. Beograd su zauzeli Austijanci i doveli misionare, što je izazvalo negodovanje pravoslavnog stanovništva, za koje je pokatoličenje značilo isto što i denacionalizacija. Tadašnji mitropolit beogradski Mojsije Petrović se 1721. godine obratio ruskom caru Petru Velikom da mu iz Rusije pošalje učitelje. Ubrzo je iz Rusije stigao učitelj Maksim Suvorov donoseći sa sobom sedamdeset gramatika, deset rečnika i četiri stotine bukvara. Predavanja su počela 1727. godine. Suvorov je okupio oko 50 učenika, koje je učio "desjatosloviji", bukvaru i računici. Nažalost prva beogradska škola nije bila dugog veka. Već 8. septembra iste godine, Suvorov je morao da je raspusti, jer su mu se đaci razišli zbog jesenje berbe. Novi početak prosvetne delatnosti Beograd je doživeo tek posle oslobođenja od Turaka, kada je pored 2 male osnovana i Velika škola.
1882. - Rođen Džems Džojs, irski književnik
(Dablin, 02. 02. 1882 - Cirih, 13. 01. 1941)
1895. - Umro Ljubomir Nenadović, književnik, akademik
(Brankovina, 26. 09. 1826 - Valjevo, 02. 02. 1895)
Ljubomir Nenadović se školovao u Beogradu, Pragu, Berlinu i Hajdelbergu. Bio je profesor Liceja u Beogradu i načelnik Ministarstva prosvete Srbije. U Carigradu je boravio kao diplomatski službenik. Svoje mesto u srpskoj književnosti Nenadović je stekao putopisima iz Švajcarske, Francuske, Italije, Nemačke i Crne Gore. Zanimljiva, prijatna za čitanje i
veoma popularna, njegova pisma se odlikuju liberalnim pogledima, ljubavlju prema slobodi i pravdi, vedrinom, duhovitošću i lepotom stila. Pisao je pesme od kojih su najpoznatije: "Popara", "Kuzman","Stolar", "Berber Trajko". Za sobom je ostavio i više poučnih priča. Uređivao je list "Šumadinka", a bavio se i prevođenjem sa francuskog jezika.
1895. - Rođen Nedeljko Čabrinović, tipografski radnik, revolucionar, učesnik
Sarajevskog atentata
(Sarajevo, 02. 02. 1895 - Terezijenštat, 20. 01. 1916)
1901. - Rođen Jaša Hajfec, litvanski violinista
(Vilna, 02. 02. 1901 - Los Anđeles, 12. 12. 1987)
1904. - Rođen Valerij Čkalov, ruski pilot, preleteo Severni pol, svetski rekorder
u letu na daljinu, heroj Sovjetskog Saveza
(Vasiljevo, 02. 02. 1904 - Moskva, 15. 12. 1938)
1907. - Umro Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, ruski hemičar, autor prirodnog
sistema hemijskih elemenata
(Tobolsk, 08. 02. 1834 - Petrograd, 02. 02. 1907)
1908. - Umro Milovan Glišić, književnik
(Gradac, 19. 01. 1847 - Dubrovnik, 02. 02. 1908)
1919. - Rođena Liza dela Kaza, švajcarska operska pevačica - sopran
(Burgdorf, 02. 02. 1919 - Minsterlingen, 10. 12. 2012)
1923. - Rođen Svetozar Gligorić, šahovski velemajstor, novinar i publicista
(Beograd, 02. 02. 1923 - Beograd, 14. 08. 2012)
1924. - Rođena Mira Alečković, književnica, urednik časopisa "Mladost",
"Poletarac" i "Zmaj", predsednik Društva Jugoslavija-Francuska, predsednik
Udruženja književnika Srbije, nosilac 2 Ordena Legije časti
(Novi Sad, 02. 02. 1924 - Beograd, 27. 02. 2008)
1924. - Umro Aleksa Šantić, književnik
(Mostar, 27. 05. 1868 - Mostar, 02. 02. 1924)
1925. - Proradila železnička trasa uskog koloseka od Beograda preko Užica i
šarganskih prevoja, prema Višegradu i Dubrovniku
1926. - Rođen Danilo Nikolić, književnik, urednik Dramskog programa Radio
Beograda
(Split, 02. 02. 1926 - Beograd, 06. 02. 2016)
1932. - Rođena Bosiljka Boci, pozorišna i filmska glumica
(Sremska Mitrovica, 02. 02. 1932 - Beograd, 20. 12. 1997)
1932. - U Ženevi počela prva svetska konferencija o razoružanju
1938. - Rođen Žan-Luj Dima, francuski dizajner, kreator "birkin" tašne
(Pariz, 02. 02. 1938 - Pariz, 01. 05. 2010)
1939. - Rođen Emir Dragulj, akademski slikar, grafičar, profesor Fakulteta
likovnih umetnosti u Beogradu
(Mravinjac, 02. 02. 1939 - Beograd, 23. 05. 2002)
1940. - Umro Vsevold Majerhold, sovjetski pozorišni glumac, reditelj i teatrolog
(Penza, 28. 01. 1874 - Moskva, 02. 02. 1940)
1940. - Rođen Dejvid Džejson, britanski filmski glumac-komičar
(London, 02. 02. 1940)
1943. - Završena Staljingradska bitka u Drugom svetskom ratu
1946. - Rođena Gordana Suša, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog
programa Televizije Beograd, urednik "Naše borbe", član Saveta Republičke
radiodifuzne agencije
(Beograd, 02. 02. 1946)
1947. - U zgradi Esnafskog doma Oblasnog narodnog pozorišta u Zaječaru održana
prva predstava "Žita cvetaju" Jurija Mokreva, ovaj datum obeležava se kao
Dan Pozorišta Timočke krajine "Zoran Radmilović" u Zaječaru
1947. - Rođena Fara Fosit, američka filmska glumica
(Korpus Kristi, 02. 02. 1947 - Santa Monika, 25. 06. 2009)
1947. - Predstavom "Žita cvetaju" Jurija Mokreva, u režiji Mome Stankovića
otvoreno Oblasno narodno pozorište u Zaječaru, preteča Pozorišta "Zoran
Radmilović"
1960. - Rođena Olivera Ježina, pozorišna i filmska glumica
(Beograd, 02. 02. 1960)
1961. - Pojavio se u prodaji lutak Ken, partner Barbike
1968. - Umro Ivan Ribar, dr prava, predsednik Skupštine Kraljevine Srba, Hrvata
i Slovenaca i Prezidijuma FNRJ
(Vukmanić, 21. 01. 1881 - Zagreb, 02. 02. 1968)
1968. - Rođena Ivana Žigon, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 02. 02. 1968)
1970. - Umro Bertran Rasel, književnik i filozof, nobelovac
(Trilek, 18. 05. 1872 - Penridentri, 02. 02. 1970)
1971. - Potpisana Ramsarska konvencija o vlažnim staništima od međunarodnog
značaja, u spomen na ovaj događaj 2. februar se obeležava kao Svetski dan
močvara
1977. - Rođena Šakira (Izabel Mebarak Ripol), kolumbijska pevačica
(Barankilja, 02. 02. 1977)
1978. - Kratkotalasna stanica Radio Jugoslavija počela sa radom kao samostalna
institucija, ugašena 31. jula 2015. godine
1982. - Umro Nenad Čonkić, grafički dizajner, majstor tipografije
(Tirana, 01. 04. 1948 - Beograd, 02. 02. 1982)
1996. - Umro Slavoljub Stefanović - Ravasi, TV reditelj
(Čačak, 29. 06. 1927 - Beograd, 02. 02. 1996)
1996. - Umro Džin Keli, američki pevač, filmski glumac i baletski igrač
(Pitsburg, 23. 08. 1912 - Los Anđeles, 02. 02. 1996)
2000. - Umro Dragan Zarić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 15. 11. 1942 - Beograd, 02. 02. 2000)
2003. - Umro Dejan Đurković, filmski i pozorišni reditelj
(Beograd, 01. 04. 1939 - Beograd, 02. 02. 2003)
2005. - Umro Maks Šmeling, nemački bokser, svetski šampion u teškoj kategoriji
(Klajn Lukov, 28. 09. 1905 - Holenšted, 02. 02. 2005)
2007. - Umro Džoe Hanter, američki muzičar
(Džekson, 19. 11. 1927 - Detroit, 02. 02. 2007)
2008. - Umro dr Nikola Đorđević, odbojkaš, reprezentativac Jugoslavije
( 19. 11. 1931 - Beograd, 02. 02. 2008)
2009. - Umro Vuk Boričić, književnik
( 1926 - 02. 02. 2009)
2010. - Umro Svetozar Kurepa, matematičar, profesor Prirodno-matematičkog
fakulteta u Zagrebu
(Majske Poljane, 25. 05. 1929 - Zagreb, 02. 02. 2010)
2013. - Umro Boriša Milićević, prevodilac, esperantista
(Pepeljevac, 14. 10. 1931 - Novi Sad, 02. 02. 2013)
2014. - Umro Filip Simor Hofman, američki glumac i režiser, dobitnik
"Oskar"-a
(Ferport, 23. 07. 1967 - Njujork, 02. 02. 2014)
2016. - Umro prof. dr Stevan Šefer, anesteziolog Klinike za anesteziologiju i
intezivnu terapiju Vojnomedicinske akademije u Beogradu, pukovnik
( 1931 - Beograd, 02. 02. 2016)
2016. - Umro Srđan Kalember, košarkaš i trener, jedan od osnivača Košarkaškog
kluba "Crvena zvezda", reprezentativac
(Sarajevo, 05. 06. 1928 - Beograd, 02. 02. 2016)
2017. - Umro Siniša Simonović, lektor NIN-a
(Crnče, 1937 - 02. 02. 2017)
2017. - Umrla Emilija Kovačević, kostimograf
(Beograd, 14. 08. 1955 - Beograd, 02. 02. 2017)
2017. - Umro dr Predrag Matvejević, hrvatski književnik i publicista, profesor
Filozofskog fakulteta u Zagrebu, Sorbone u Parizu i La Sapience u Rimu,
član Akademije nauka i umetnosti BiH, potpredsednik Međunarodnog PEN
centra
(Mostar, 07. 10. 1932 - Zagreb, 02. 02. 2017)
2017. - Umrla Ana Gligorijević, vicegucerner Narodne banke Srbije
(Beograd, 1961 - Beograd, 02. 02. 2017)

Nastavak na RTS...