Izvor: RTS, 14.Jan.2020, 14:03 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Zašto je Milankovićev kalendar najprecizniji
Mnogi građani Srbije Novu godinu dočekuju dva puta – po zvaničnom gregorijanskom i, 13 dana kasnije, po julijanskom kalendaru, iako je "revidirani" ili "novi julijanski kalendar" čiji je tvorac srpski naučnik Milutin Milanković najprecizniji u odnosu na tropsku godinu.
Julijanski kalendar ili stari kalendar uveo je Julije Cezar 46. godine p. n. e. kao zamenu za rimski kalendar.
Korišćen >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << je na teritorijama pod vlašću Rima, većem delu Evrope i evropskim kolonijama, sve dok nije zamenjen novim gregorijanskim kalendarom 1582. godine.
Na prvom vaseljenskom saboru u Nikeji, 325. godine, hrišćanska crkva je prihvatila kalendar astronoma Sosigena iz Alekandrije.
Julijanski kalendar ima regularnu godinu koja sadrži 365 dana, svrstanih u 12 meseci. Prestupni dan se pridodaje u februaru svake četvrte godine, prosečno je duga 365,25 dana.
Julijanska godina nešto je duža od tropske (vreme koje treba da se dovrši ciklus godišnjih doba), a ova razlika akumulira se na jedan dan svakih 128 godina.
Po julijanskom kalendaru, svaka godina čiji je broj deljiv sa četiri je prestupna i sadrži 366 dana, dok ostale sadrže 365 dana. Nakon uvođenja julijanskog kalendara 45. godine p. n. e. najpre je, greškom, svaka treća godina bila prestupna, što je kasnije ispravljeno.
U to vreme, godine se nisu brojale od rođenja Isusa Hrista, već od osnivanja Rima 753. godine p. n. e., te je srećna slučajnost što su za prestupne godine uzete baš one deljive sa četiri brojano od Hristovog rođenja.
Gregorijanski kalendar, ili novi kalendar, najkorišćeniji je kalendar na svetu, kao modifikacija julijanskog.
Prvi ga je predložio kalabrijski doktor Alojzije Lili, a proglasio ga je papa Grgur XIII, po kome je dobio ime, 1582. godine. Njegove godine se broje od godine rođenja Isusa Hrista.
Gregorijanski kalendar je uveden pošto je prosečna godina u julijanskom kalendaru bila neznatno duža od tropske godine, zbog čega se prolećna ravnodnevnica polako pomerala unazad u kalendarskoj godini, kao i lunarni kalendar koji se koristio za određivanje datuma Uskrsa.
Gregorijanski kalendar je rešio ove probleme izbacivanjem izvesnog broja dana, da bi se kalendar vratio u sinhronizaciju sa godišnjim dobima, odnosno, tropskom godinom, i malim skraćivanjem prosečnog broja dana u kalendarskoj godini, izbacivanjem tri julijanske prestupne godine svakih 400 godina.
Najprecizniji je Milankovićev kalendarRevidirani julijanski kalendar, poznat kao Meletijin i novojulijanski, čiji je tvorac srpski naučnik Milutin Milanković, najpreciziniji je kalendar u odnosu na tropsku godinu.
Milanković je svoj kalendar bazirao na anuliranju tadašnje razlike julijanskog i gregorijanskog kalendara od 13 dana, čime je kalendar doveden na isti datum kao gregorijanski.
Prema Milankovićevom rešenju prestupne godine mogu biti one koje su deljive sa četiri bez ostatka, a sekularne godine biće samo onda prestupne ako njihov broj vekova, kada se podeli sa devet daje ostatak dva ili šest. Sve ostale sekularne godine su proste, što daje potpunu preciznost kalendara do 2.800. godine.
Ako se revidrani kalendar uporedi sa ova dva kalendara njegovo kašnjenje u odnosu na tropsku godinu iznosi samo 2,75 sekundi, gregorijanski 26,75 sekundi, dok julijanski kasni čak 11 minuta i 14,75 sekundi.
Novojulijanski kalendar usvojen je na svepravoslavnom Kongresu, sa vaseljenskim patrijarhom Meletijom IV na čelu, održanom u Carigradu 1923. godine.
Kalendar su, potom, primenile samo grčka, rumunska, carigradska i aleksandrijska crkva.
Milanković je zabeležio da je Arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve septembra 1923. u Sremskim Karlovcima u principu usvojio novi kalendar, ali je sprovođenje odloženo za vreme "kada reformisani kalendar prihvate i primene i sve ostale pravoslavne crkve".
.jpg)
