Izvor: RTS, 07.Dec.2017, 10:59   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Srpsko kolo na Uneskovoj listi nematerijalnog kulturnog nasleđa

Tradicionalna srpska narodna igra kolo upisana je na Uneskovu reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva, objavio je Etnografski muzej na svom sajtu.
Odluku o upisu kola na Uneskovu listu doneo je 7. decembra 2017. godine Međuvladin komitet za očuvanje nematerijalnog kulturnog nasleđa, na svom 12. redovnom zasedanju koje se održava na ostrvu Čedžu, u Južnoj Koreji.
>> Pročitaj celu vest na sajtu RTS <<

Kolo je najrasprostranjenija igra na teritoriji cele Srbije, a pored srpskog pravoslavnog stanovništva, koje ga smatra obeležjem nacionalnog identiteta, izvode ga i druge etničke i konfesionalne zajednice.
Najstarije verzije moravac i kukunješ zabeležene su na teritoriji centralne Srbije u drugoj polovini 19. veka.
"Upis elementa na Uneskovu listu značajan je ne samo zbog toga što će ovaj segment nematerijalnog kulturnog nasleđa postati međunarodno vidljiviji, već i zbog toga što će različite zajednice jasnije uvideti da dele zajedničko nasleđe, podstaći ih da u većoj meri komuniciraju i budu spremne da učestvuju u zajedničkim aktivnostima, programima i projektima za očuvanje i prenošenje elementa", navodi Etnografski muzej na svom sajtu.

Takođe, kako se navodi, upis elementa njegovim nosiocima, a naročito mladim ljudima, omogućava da shvate važnost sopstvene tradicije i da se posvete očuvanju elementa i sopstvenog nematerijalnog kulturnog nasleđa.
O aktivnom prisustvu kola, što je jedan od važnih kriterijuma koje je potrebno ispuniti za upis na Uneskovu listu, svedoči veliki broj formalnih i neformalnih edukativnih programa koji se organizuju u institucijama kulture i brojne manifestacije na kojima se kolo izvodi kao deo zvaničnih takmičarskih i revijalnih programa.

Kolo se izvodi i kao spontana aktivnost okupljenih učesnika, kao što je na saborima u Guči i u Topoli, ali i na privatnim proslavama – svadbama, rođenjima, krštenjima, proslavama punoletstva, maturama.
Za prepoznavanje značaja kola u društvu, kao i za njegovo vrednovanje kao dela žive igračke prakse u Srbiji, od posebnog značaja je činjenica da je učenje osnovnih elemenata igre deo formalnog sistema obrazovanja.
Edukacija o kolu je uključena u programe muzičkog i fizičkog vaspitanja za osnovne i srednje škole, a vrlo često je prisutna i u vrtićima.
Na nivou visokog obrazovanja, ono je predmet proučavanja ne samo obrazovnih i naučnih institucija koje se bave izučavanjem tradicionalnih narodnih igračkih i muzičkih formi, već i onih institucija koje obrazuju buduće stručnjake za rad u školama i rad sa mladima.

"Ipak, prenošenje u okviru porodice, na privatnim okupljanjima i kroz vršnjačku edukaciju je dominantan način prenošenja elementa. Kao deo porodičnih i privatnih okupljanja, izvođenje kola je zajednička aktivnost, u kojoj učestvuju svi članovi domaćinstva, od najmlađih do najstarijih, te se znanja i veština igranja kola prenose kroz neposredno učestvovanje, u okviru porodice, srodnika, zajednice, među vršnjacima", navedeno je na sajtu Etnografskog muzeja.
Procedura za upis na Uneskovu listu pokrenuta 2015. godine
Na osnovu odluke Nacionalnog komiteta za nematerijalno kulturno nasleđe u decembru 2015. godine, započeta je procedura za upis kola, koja je u Nacionalni registar upisana u junu 2012, pod nazivom kolo u tri, kolo u šest, na Reprezentativnu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva.
Centar za nematerijalno kulturno nasleđe pri Etnografskom muzeju u Beogradu pripremio je, u skladu sa postavljenim standardima u pogledu sadržaja i tehničkih karakteristika, nominacijski dosije koji je u martu 2016. godine Ministarstvo kulture uputilo u proceduru usvajanja.

Dosije je pripremljen u saradnji sa predlagačima elementa za Uneskovu listu, Fakultetom muzičke umetnosti; Ansamblom tradicionalnih igara "Kolo" i Centrom za istraživanje i očuvanje tradicionalnih igara Srbije.
Izrada nominacijskog dosijea ostvarena je uz učešće pojedinaca, lokalnih zajednica, institucija, nevladinih organizacija, stručnih udruženja, koji su kroz prikupljanje i potpisivanje pisama saglasnosti, obezbeđivanje video ili foto dokumentacije, aktivno doprineli izradi nominacijskog dosijea.

Nastavak na RTS...

SrbijaDanas.com: UNESCO objavio: Srpsko kolo postalo NOVA KULTURNA BAŠTINA

Blic: Kolo na Uneskovoj listi nematerijalnog kulturnog nasleđa

Vostok.rs: Srpsko kolo na Uneskovoj listi nematerijalne baštine