Podele i na jugu Afrike: Tri Srbina, dve crkve

PRELAZAK pravoslavnih vernika iz parohije "Sveti Toma" u Johanesburgu pod okrilje Eparhije raško-prizrenske u egzilu - neformalne verske zajednice koju predvodi bivši vladika Artemije - samo je poslednja u nizu afera koje poslednjih godina potresaju srpsku crkvenu zajednicu na jugu Afrike.

Srbi i pravoslavci u Južnoafričkoj Republici, okupljeni oko jedinog srpskog pravoslavnog hrama na Crnom kontinentu, više puta su dospevali u središte pažnje crkvene javnosti. Proslava praznika Blagovesti u školi u Johanesburgu, "začinjena" portretima bivšeg vladike Artemija i Nikolaja, nekadašnjeg igumana manastira Crna Reka svedoče o sve dubljoj podeli među vernicima.

Deo pravoslavnih vernika kod vladike Artemija preveo je jedan od utemeljivača Srpske crkve u Africi arhimandrit Pantelejmon, koji je godinama vodio ovu crkvenu opštinu. Odlukom Patrijaršije, sa ovog mesta je smenjen 2014. Kako je za veliki broj južnoafričkih pravoslavaca on bio najjača spona sa Crkvom, bez dileme su se okrenuli bivšem episkopu Artemiju.

Srbi iz Južne Afrike, međutim, više puta su ukazivali na probleme sa kojim se suočava pravoslavna zajednica u ovoj zemlji. U središtu velikog broja pritužbi nalazi se Isajlo Marković, koji je odlukom patrijarha Irineja iz Argentine došao na čelo Crkvene opštine Sveti Toma.

- Umesto o običajima i duhovnosti, vernici poslednjih godina uglavnom razgovaraju o skandalima - kažu za "Novosti" poznavaoci crkvenih prilika na jugu Afrike. - Crkvu Sveti Toma potresla je nikada do kraja rasvetljena smrt jednog državljanina Srbije na crkvenom imanju. On je pronađen sa metkom u telu u jednom od parohijskih stanova, a navodno je radio kao telohranitelj lokalnog sveštenika Markovića.

Deo vernika u Johanesburgu istog paroha SPC optužuju i za nemarni odnos prema svojim dužnostima, ali i za više prestupa, među kojima je nepoštovanje lokalnih zakona, pa i rasizam. Zbog neopravdanog otkaza i mobinga lokalnog radnika koji je održavao crkveno imanje državni sud ga je osudio i novčanom kaznom. Na njegov račun pljušte optužbe i da je zapustio duhovni život, ali i da služi liturgije po gregorijanskom kalendaru.

HAOS NA PROSLAVAMA

Proslave crkvenih praznica u Johanesburgu, kako svedoče pojedini vernici, u parohiji Sveti Toma postale su prilike za okupljanja sumnjivih osoba, željnih provoda i opijanja. Pretnje, psovke, pa i fizički obračuni odavno više nisu retkost, a postoji i sumnja da pojedinci dolaze i naoružani.