Izvor: Radio 021, 30.Apr.2016, 18:38 (ažurirano 02.Apr.2020.)
Da li je Uskrs ili Vaskrs?
Približava se najveći hrišćanski praznik a mnogi se i dalje dvoume da li se treba pozdravljati sa "Hristos vaskrese", "Hristos voskrse", "Hristos vaskrs" i slično.
Oblici "Vaskrs", "Vaskrsenije", "vaskrsnuti", "vaskrse" (u značenju uskrsnu) pripadaju starom srpskom crkvenom i književnom jeziku, koji se do sredine 18. veka upotrebljavao u srpskoj sredini, odnosno u svim krajevima pod upravom Srpske pravoslavne crkve.
To je takozvani srpskoslovenski jezik, >> Pročitaj celu vest na sajtu Radio 021 << odnosno srpska redakcija staroslovenskog jezika (jezika prevoda bogoslužbenih knjiga sa grčkog na jezik solunskih Slovena, sredinom 9. veka).
Srpska redakcija staroslovenskog jezika nastala je u vreme kada su Srbi u svojoj sredini primili slovensko bogosluženje i slovensku pismenost. Od tada pa do prvih decenija 15. veka Srbi su pomenute reči izgovarali sa poluglasnikom iza početnog "v", a od 15. veka pa nadalje izgovaraju ih sa "a".
Srpskoslovenski jezik kao zvanični crkveni jezik Srbi su sredinom 18. veka zamenili ruskim crkvenim jezikom. Od sredine 18. veka do danas ruskoslovenski jezik se upotrebljava u Srpskoj pravoslavnoj crkvi kao zvaničan crkveni jezik. U tom crkvenom jeziku reči o kojima govorimo izgovaraju se na ruski način, sa o u prvom slogu - Voskresenije, voskresnuti, voskrese.
Srbi nisu zaboravili ni svoj stari naziv za ovaj praznik, pa se danas može čuti i Vaskrs(enije), vaskrsnuti, pored Voskresenije, voskresnuti. Reč "Uskrs" pripada srpskom narodnom jeziku, u kojem je u veoma davno vreme početno u dobijeno od starog početnog "v", iza koga je sledio tvrdi poluglas.
Tako danas imamo Uskrs (srpsko narodno), Vaskrs (staro srpsko književno i crkveno) i Voskresenije (današnje srpsko crkveno).
U pozdravu se nije uobičajio narodni izgovor Hristos uskrsnu. Sačuvano je staro srpsko crkveno (srpskoslovensko) Hristos vaskrse i današnje crkveno (ruskoslovensko) Hristos voskrese.
Ostali oblici koji se čuju, a koje smo pominjali (Hristos voskrse / vaskrese / vaskrs) ne pripadaju ni starom ni današnjem srpskom crkvenom jeziku.
Autor: Kurir
.jpg)
