Izvor: Nezavisne Novine, 30.Maj.2015, 09:48   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Džihadisti »ubijaju« i kulturnu baštinu!

Taman kad pomislimo da su pripadnici Islamske države (IS) učinili sve čime mogu da nas šokiraju, oni nas ubijede da nismo u pravu.

Jedna u nizu, ali ništa manje bitna bitka koju vode je ona tokom koje su se okomili na kulturnu baštinu Iraka i Sirije - drevne crkve i grobovi su srušeni, uništene su brojne znamenitosti pod zaštitom UNESCO-a, kao i istorijski gradovi koji su hiljadama godina uspijevali odoljeti zubu vremena.
>> Pročitaj celu vest na sajtu Nezavisne Novine << />
Ovako nezapamćeno uništavanje kulturnog nasljeđa čovječanstva kulminiralo je razaranjem spomeničke baštine koju islamisti sprovode u Iraku i Siriji, na područjima koja kontrolišu. Od svog nastanka samoproglašena IS je razorila čitav niz drevnih lokaliteta i artefakata pravdajući svoje postupke subjektivnim tumačenjem islama. Naime, sve ono što su uništili predstavljalo je "uvredu za proroka Muhameda". Ironično, pa i kontradiktorno, jer očito im ne smeta da na tim "simbolima idolopoklonstva" dobro zarađuju, s obzirom na to da su brojni istorijski lokaliteti ne samo devastirani, već i dobrano opljačkani. Osim toga, lideri islamista, navodno, prodajom ostataka materijalne baštine, koji su kako navode stručnjaci preplavili crno tržište antikviteta, zarađuju za svoje dalje ratne pohode, odnosno kupovinu oružja.

Ipak, pored hrišćanskih, alavitskih i šiitskih svetilišta, radikalni suniti iz redova IS-a su uništili i neke sunitske vjerske objekte i mjesta hodočašća koja se nisu uklapala u njihovu percepciju o vlastitoj vjeri.

Drevni asirski grad Nimrud, koji je osnovan u 13. vijeku stare ere, je u značajnoj mjeri buldožerima sravnjen sa zemljom. Dio skulptura i reljefa sa lokaliteta Nimrud odnesen je kamionima prije nego što su pripadnici IS-a razorili ostatke ovog grada. Kalha, tj. Nimrud je na meti pljačkaša još od početka juna prošle godine, kada je IS zauzela Mosul i provinciju Niniva na sjeveru Iraka.

Pripadnici IS-a su takođe u do sada nepoznatom obimu uništili drevni asirski grad Dur-Šarukin u blizini Horasbada, kao i Nirgal kapiju i dio istorijskog zida prijestonice Novoasirskog carstva - Ninive, koja je inače bila jedan od najznačajnijih i najvećih gradova starog istoka.

Čuveni lokalitet čiji ostaci leže na obali Eufrata u jugoistočnoj Siriji i koji je zbog svoje očuvanosti u stručnim krugovima nazivan "Pompejima pustinje", opljačkan je i razoren do neprepoznatljivosti. Ovaj drevni grad je osnovan u trećem vijeku p.n.e. i lokacija je od velike važnosti za proučavanje etničke i religijske raznolikosti, budući da je kao značajan centar trgovine bila kosmopolitski grad. Ovdje je otkriven do sada najstariji hrišćanski objekat u svijetu, odnosno ostaci najstarije crkve. Pljačkaši su, međutim, u proteklom periodu u potpunosti prekopali područje u potrazi za vrijednostima.

Jedan od najstarijih gradova na svijetu - Mari, koji je predstavljao moćni grad-državu tokom trećeg milenijuma p.n.e., takođe je potpuno devastiran i opljačkan, dok je brežuljak na kome se nalazila citadela praktično u cjelini raskopan. Lokalitet je lociran na obali Eufrata u Siriji, nedaleko od granice s Irakom, na teritoriji koju kontroliše IS. Grad je najznačajniji zbog otkrića jedinstvene biblioteke koja je brojala oko 25.000 glinenih pločica i koja je, zapravo, predstavljala administrativnu arhivu ovog grada-države.

Jedan od najvećih lokaliteta sjeverne Mesopotamije lociran na sjeveroistoku Sirije - Tel Brak (drevni Nagar), koji zauzima ogromnu površinu od oko 130 hektara, takođe je opljačkan i u najvećem dijelu uništen. Ovaj izuzetno bitan arheološki lokalitet, koji je bio naseljen između šestog i drugog milenijuma p.n.e., postao je čuven nakon otkrića tzv. hrama Oka, starog između 5.300 i 5.500 godina. Slična razaranja pretrpio je i lokalitet Tel Adžaja.

U gradu Raka u sjevernoj Siriji, koja predstavlja neku vrstu centra i glavnog uporišta Islamske države Iraka i Levanta, ekstremisti su eksplozivom razorili nekoliko džamija i drugih vjerskih objekata.

Grad Tikrit je, takođe, bio meta islamista koji su u njemu u potpunosti uništili drevnu asirsku crkvu poznatu još kao Zelena crkva, sagrađenu početkom 13. vijeka.

U sirijskom gradu Deir ez-Zor je u potpunosti uništen jedinstveni muzejski kompleks sa crkvom, posvećen genocidu nad Jermenima. U ovom gradu su uništeni brojni značajni objekti uključujući i čuvenu srednjovjekovnu tržnicu.

univerzitetska biblioteku koja je sadržala mnoštvo vrijednih knjiga,

grobnica čuvenog arapskog filozofa iz 12. vijeka Ibna al-Athira,

džamija proroka Jone, sagrađena na mjestu na kojem se, prema predanju, nalazio njegov grob i koja je bila mjesto hodočašća muslimana, hrišćana i Jevreja.

Na spisku svjetske kulturne baštine još od 1984. godine nalaze se monumentalni ostaci Hatre, osnovane u trećem vijeku stare ere. Nažalost, ostaci ovog drevnog grada koji dominiraju izolovani u pustinji i koji se odlikuju jedinstvenom arhitekturom koja predstavlja kombinaciju različitih uticaja, takođe su dosta razoreni.

Nastavak na Nezavisne Novine...