Izvor: RTS, 25.Maj.2015, 11:19   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (25. maj 2015)

Na današnji dan 1892. godine rođen doživotni predsednik SFRJ Josip Broz Tito. Godine 1897. preminuo Emilijan Josimović, prvi srpski urbanista i akademik. Na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu 1929. godine izvedena premijera Nušićeve komedije "Gospođa ministarka".
Doživotni predsednik SFRJ Josip Broz Tito rođen je, na današnji dan, 1892. godine. Upravljao je Jugoslavijom 35 godina. Tačan >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << datum njegovog rođenja nije poznat, ali je rođendanom smatran 25. maj 1892. godine, što je proslavljano u skladu sa jakim kultom ličnosti koji je sistematski građen tokom njegove vladavine. Kao austrougarski kaplar, učestvovao je u Prvom svetskom ratu - između ostalog i u borbama protiv srpske vojske. Ranjen je i zarobljen u Rusiji 1915, posle čega je pobegao iz zarobljeništva i učestvovao u Oktobarskoj revoluciji. U Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca se vratio krajem oktobra 1920, kada je postao član Komunističke partije, a 1937. njen generalni sekretar, voljom Staljina, posle smenjivanja i streljanja Milana Gorkića. Radio je 1936. i 1937. godine u Kominterni u Moskvi, u vreme kad je likvidiran znatan broj jugoslovenskih komunističkih prvaka. Kao vođa KPJ predvodio je u Drugom svetskom ratu Partizanski pokret (Narodnooslobodilačka vojska). Iz rata je izašao kao legendarni vođa. Tito je umro 1980. godine.
Na današnji dan 1897. godine, preminuo je Emilijan Josimović, prvi srpski urbanista, akademik. Josimović je završio tehničke i matematičke škole i poznatu Politehniku Univerziteta u Beču. U Beograd se vratio 1845. godine. Bio je profesor Liceja, profesor i rektor Velike škole, predavao na Artiljerijskoj školi i bio recenzent projekta trase prve železničke pruge u Srbiji, koju je sačinio Francuz Kis. Autor je prvog Statuta Beogradskog pevačkog društva i jedan od učesnika uređenja enterijera Narodnog pozorišta u Beogradu. Bio je redovni član Društva srpske slovesnosti, a od 1886. godine počasni član Srpske kraljevske akademije. Osnivač je i prvi predsednik tehničke družine, danas Društvo inženjera i tehničara. Njegovo najpoznatije delo je Objašnjenje predloga za regulisanje onog dela Beograda što leži u Šancu, objavljeno 1867. godine.
1681. - Umro Pedro Kalderon de la Barka, španski književnik (Madrid, 17.1.1600 - Madrid, 25.5.1681)
1786. - Umro Stjepan Zanović, grof, književnik i pustolov (Budva 28.2.1751 - Amsterdam, 25.5.1786)
1803. - Rođen Ralf Valdo Emerson, američki književnik (Boston, 25.5.1803 - Konkord, 27.4.1882)
1826. - Rođen Danilo I, crnogorski knjaz (Njeguši 25.5.1826 - Kotor, 1.8.1860)
1847. - U Beogradu otvoreno Prvo srpsko kupalište i plivalište
1856. - Rođen Luj Feliks Fransoa Franše d' Epere, francuski maršal i vojskovođa, počasni vojvoda srpske vojske, akademik (Oran, 25.5.1856 - Albi, 8.7.1942)
1873. - Umro Konstantin Danil, slikar (Lugoš, 1798 - Veliki Bečkerek, 25.5.1873)
1882. - Rođen Dragutin Gavrilović, major (Čačak, 25.5.1882 - Beograd, 19.7.1945)
1922. - Rođen Enriko Berlinguer, italijanski političar, generalni sekretar KP Italije (Sasari, 25.5.1922 - Padova, 11.6.1984)
1922. - Osnovana prva pulmološka škola u Srbiji
1927. - Rođen Robert Ladlam, američki književnik (Njujork, 25.5.1927 - Njujork, 12.3.2001)
1929. - Na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu izvedena premijera Nušićeve komedije "Gospođa ministarka" u režiji Vitomira Bogića
1929 - rođena Beverli Sils, američka operska pevačica (Bruklin, 25.5.1929 - Njujork, 2.7.2007)
1937. - Rođena Vera Jeftimijades, arhitekta, mačevalka, predsednik Mačevalačkog kluba Crvena zvezda (Beograd, 25.5.1937)
1939. - Rođen dr Tibor Varadi, pravnik, ekspert za međunarodno pravo, profesor Univerziteta u Novom Sadu, ministar pravde SRJ, akademik (Zrenjanin, 25.5.1939)
1940. - Engleski profesor Aleksandar Fleming otkrio penicilin
1944. - Izvršen desant na Drvar pod šifrovanim nazivom "Konjički skok"
1949. - U Zemunu puštena u rad prva fabrika penicilina u Jugoslaviji
1950. - Rođena Slavica Smiljanić, producent Kulturno-umetničkog programa TV Beograd (Beograd, 25.5.1950 - Beograd, 21.4.2007)
1953. - Rođen Stanko Crnobrnja, TV reditelj (Beograd, 25.5.1953)
1962. - Umrla Zora Petrović, slikar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik (Dobrica, 17.5.1894 - Beograd, 25.5.1962)
1963. - Osnovana Organizacija afričkog jedinstva (OAC)

1988. - Skupština Srbije donela Zakon o zabrani pušenja u javnim i radnim prostorijama
1993. - Rezolucijom 827 Saveta bezbednosti OUN osnovan Međunarodni krivični tribunal za bivšu Jugoslaviju u Hagu
1996. - Umro Zoran Markuš, likovni kritičar (Zemun, 19.1.1925 - Beograd, 25.5.1996)
1998. - Umro Dejan Ćorković, TV režiser (Glina, 1930 - Beograd, 25.5.1998)
2001. - Umro Alberto Diaz Gutierez (Korda), kubanski fotograf, autor fotografije Če Gevare (Havana, 14.9.1928 - Pariz, 25.5.2001)
2002. - Umro Zoran Ratković, pozorišni glumac i reditelj (Beograd, 8.9.1937 - Beograd, 25.5.2002)
2002. - Umro Zoran Janković, vaterpolista, reprezentativac Jugoslavije, privrednik (Zenica, 8.1.1940 - Beograd, 25.5.2002)
2004. - Umro dr Nemanja Vurdelja, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Ličko Petrovo Selo, 6.6.1906 - Novi Sad, 25.5.2004).
2010. - Umro Erih Koš, književnik i prevodilac, akademik (Sarajevo, 15.4.1913 - Beograd, 25.5.2010)
2010. - Umro Sifivo Ntšebe, južnoafrički operski pevač, "crni Pavaroti", trebalo je da nastupi na otvaranju Svetskog prvenstva u fudbalu 2010. (- Port Elizabet, 25.5.2010)
2010 - Umrla Dobrila Šokica, glumica, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Kragujevac, 24.9.1934 - Novi Sad, 25.5.2010)
2014. - Umro Vojćeh Jaruzelski, poljski general i političar, premijer i predsednik Poljske
(Kurov, 06. 07. 1923 - Varšava, 25. 05. 2014)
Pogledaj vesti o: Prvi maj

Nastavak na RTS...