Izvor: RTS, 31.Okt.2014, 09:15   (ažurirano 02.Apr.2020.)

Vremeplov (31. oktobar 2014)

Vladar Crne Gore i književnik Petar II Petrović Njegoš umro na današnji dan 1851. godine. Prvi beogradski džez festival održan 1971. Indijska premijerka Vlade Indira Gandi ubijena 30. oktobra 1984. godine.

Na današnji dan 1851. godine umro je Petar II Petrović Njegoš, duhovni i svetovni poglavar Crne Gore i književnik.Školovao se neformalno u Cetinjskom manastiru i u Topli kod Herceg Novog, a učitelj mu je bio i Sima Milutinović Sarajlija koji ga je uputio u >> Pročitaj celu vest na sajtu RTS << istoriju, filozofiju i književnost. Reformisao je u određenoj meri zemlju, ustanovio je neku vrstu izvršne vlasti i senat, sudove, poreze, ipak većim delom, Crna Gora je i tada i kasnije živela od pomoći Rusije. Podigao je prvu osnovnu školu, a 1834. godine osnovao je štampariju. Podržavao je oslobođenje i ujedinjenje srpskog naroda. Najpoznatije njegovo delo "Gorski vijenac", dramski spev, sa epskom pozadinom, posvećeno je Karađorđu "ocu Srbije". Ostala dela: filozofski ep "Luča mikrokozma", spev "Lažni car Šćepan Mali", misaone i lirske pesme.

Slikarka Beta Vukanović umrla je 1972. godine. Studirala je slikarstvo u Minhenu i Parizu, a kada se udala za slikara Ristu Vukanovića došla je u Beograd. Supružnici Vukanović su 1900. godine otvorili slikarsku školu iz koje kasnije nastaje prva srpske privatna Umetnička škola. Prvu izložbu u Beogradu Beta Vukanović je imala sa Ristom Vukanovićem i vajarom Simom Roksandićem, 1898. godine. Učestvovala je u osnivanju umetničkog društva "Lada", čiji će biti doživotni počasni predsednik, a bila je i član udruženja "Cvijeta Zuzorić". U Prvom svetskom ratu učestvovala je kao bolničarka. Retrospektivnu izložbu je imala u Beogradu 1958. godine, a veliku samostalu izložbu 1966. godine. U prvim radovima Beta Vukanović je iskazivala sklonost ka impresionizmu, kasnije se orijentisala na čvršću formu u realističkoj koncepciji. Slikala je portrete, pejzaže, cveće, mrtvu prirodu, figuralne kompozicije... Iz ogromnog stvaralačkog opusa umetnice izdvajaju se slike iz zbirke Narodnog muzeja u Beogradu: "Branje šljiva", "Cigančica","Devojka pod voćkom", "Staro dvorište"... Začetnik je umetničke karikature u Srbiji - preko 500 humorističkih portreta svedoče o političkom, kulturnom i javnom životu našeg društva.

Na današnji dan 1984. godine ubijena je indijska predsednica vlade Indira Gandi.Indiru su ispred rezidencije u Nju Delhiju ubili Siki-ekstremisti, pripadnici lične garde. Rođena je 1917. godine. Studirala je u Švajcarskoj i na Oksfordu, ali je glavna politička i životna iskustva stekla uz oca, prvog predsednika vlade Indije i jednog od osnivača Pokreta nesvrstanih, Džavaharlala Nehrua. Postala je 1955. član Izvršnog komiteta vladajuće Kongresne stranke, za predsednika stranke je izabrana 1959. godine, a u Vladu je ušla posle očeve smrti 1964. godine kao ministar informacija. Na funkciji predsednika vlade bila je, uz trogodišnji prekid, od 1966. godine do kraja života.

1851.- Upraviteljstvo varoši Beograda donelo Pravila za gašenje požara

1871.- U Srbiji objavljen prvi zakon o poroti

1887.- Rođen Čang Kaj Šek, kineski general, političar i državnik, predsednik Formoze (Tajvan) (Čekiang, 31. 10. 1887 - Tajpeh, 05. 04. 1975)

1892.- Rođen Aleksandar Aleksandrovič Aljehin, ruski šahovski velemajstor, svetski prvak, novinar i publicista (Moskva, 31. 10. 1892 - Estoril, 24. 03. 1946)

1912.- Rođen Čedomir Minderović, književnik (Beograd, 31. 10. 1912 - Nju Delhi, 16. 01. 1966)

1919.- Rođena Ljiljana Krstić, pozorišna, filmska i TV glumica (Kragujevac, 31. 10. 1919 - Beograd, 12. 04. 2001)

1922.- Rođen Norodom Sihanuk, kambodžanski kralj (Pnom Pen, 31. 10. 1922)

1924.- U Milanu održan prvi međunarodni kongres predstavnika svetskih štednih ustanova, u spomen na ovaj kongres, 31. oktobar se, počev od 1989. godine obeležava kao Svetski dan štednje

1925.- Umro Mihail Vasiljevič Frundze, ruski vojskovođa (Pišpek, 02. 02. 1885 - Moskva, 31. 10. 1925)

1925.- Rođen Robin Mur,američki književnik (Konkord, 31. 10. 1925 - Kentaki, 24. 02. 2008)

1926. - Umro Hari Hudini, američki iluzionista i mađioničar (Budimpešta, 06. 01. 1874 - Njujork, 31. 10. 1926)

1956.- Izvršen francusko - britanski napad na Egipat, tokom Suecke krize

1971.- U Beogradu održan prvi džez festival

1993.- Umro Federiko Felini, italijanski filmski reditelj, dobitnik Oskara (Rimini, 20. 01. 1920 - Rim, 31. 10. 1993)

1996.- Umro Marsel Karne, francuski filmski reditelj (Pariz, 18. 08. 1909 - Pariz, 31. 10. 1996)

1999.- Poginuo Nebojša Saveljić, muzičar, član grupe "Montenigers" (Podgorica, 09. 06. 1971 - Podgorica, 31. 10. 1999)

2002.- Umro Jovan Šćekić, novinar i urednik TV Beograd (Sarajevo, 11. 11. 1921 - Beograd, 31. 10. 2002)

2002.- Umro Raf Valone, italijanski filmski glumac (Tropea, 17. 02. 1916 - Rim, 31. 10. 2002)

2006.- Umro Piter Vilijem Bota, političar i državnik, predsednik Južne Afrike (Pol Ru, 12. 01. 1916 - Kejp Taun, 31. 10. 2006)

2011.- Umro Florijan Albert, mađarski fudbaler, reprezentativac, osvajač "Zlatne lopte"

(Herceg Santo,15. 09. 1941 - Budimpešta,31.10.2011)

Nastavak na RTS...